Jest takie dobre miejsce na mapie Katowic, które łamie stereotypy, nadaje sens codzienności osobom, które go utraciły a społeczeństwu pokazuje, że wszystko jest możliwe. „Ad vitam dignam” to po łacinie znaczy „ku życiu godziwemu” i jest naczelną ideą Stowarzyszenia.
W Katowicach przy ul. Oswobodzenia 92 znajduję się klimatyczny budynek porośnięty winobluszczem i wisterią. Mieszczą się tam dwie struktury Śląskiego Stowarzyszenia
„ Ad Vitam Dignam” .
Zadaniem Środowiskowego Domu Samopomocy oraz Warsztatu Terapii Zajęciowej jest nieść pomoc osobom z doświadczeniem kryzysu psychicznego. Dzięki kompleksowej rehabilitacji osoby korzystające z pomocy mają możliwość readaptacji społecznej i zawodowej.
Środowiskowy Dom Samopomocy
Wsparcie Środowiskowego Domu Samopomocy dedykowane jest osobom dorosłym z doświadczeniem kryzysu psychicznego. Jest kolejnym etapem leczenia i rehabilitacji – kontynuacją po leczeniu szpitalnym i/lub ambulatoryjnym.
Warunkiem przyjęcia do ŚDS jest kontakt z właściwym punktem terenowym MOPS-u oraz posiadanie zaświadczenia od lekarza psychiatry i lekarza rodzinnego o braku przeciwwskazań do udziału w zajęciach ŚDS.
- Możliwość pobytu tutaj wpływa na dobrostan psychiczny. Jest to takie zastępstwo pracy zawodowej, są tu zajęcia pozwalające na lepsze poznanie siebie i swojej choroby. Aktywności jest mnóstwo: chodzimy na kręgle, do kina, na basen. To wszystko powoduje dobrostan wewnętrzny i powrót do pełnienia ról społecznych – mówi uczestnik Środowiskowego Domu Pomocy pan Mateusz, lat 34
Pan Mateusz w rozmowie zwraca uwagę na to, że struktura dnia, udział w zajęciach, oraz wsparcie psychologiczne pomagają mu wrócić do sił i ułożyć życie na nowo:
- Obecnie robię kurs asystenta zdrowienia (online) i w tym kierunku chciałbym pójść – dodaje pan Mateusz.
Jednym z uczestników ŚDS jest też 54 letni pan Łukasz. Trafił tu z polecenia ordynatora szpitala Centrum Psychiatrii w Katowicach.
- Posiadam bogate doświadczenie zawodowe. Kiedyś chciałem być nauczycielem WF-u, ale przerwałem studia ze względu na sytuację rodzinną, urodziła mi się córka i trzeba było iść do pracy. 10 lat przepracowałem w gastronomii a potem 10 lat w górnictwie. Obie prace były równie ciężkie. Objawy choroby nasilały się i tak trafiłem na oddział całodobowy. Potem po okresie leczenia przeniesiono mnie na oddział dzienny. Następnie przekierowano mnie do Środowiskowego Domu Pomocy ad Vitam – mówi pan Łukasz
- Codzienna rutyna, urozmaicone zajęcia, sprawiają, że chce się wstawać z łóżka i z radością tu być. Warto dodać, że mamy tu pyszne jedzenie. Chodzimy na spacery, mamy muzykoterapię, relaksację, teatr z Krakowa przyjechał, jest mi tu dobrze – dodaje.
Środowiskowy Dom Samopomocy oferuje rehabilitację, wsparcie i pomoc dorosłym osobom po kryzysie psychicznym.
Doświadczony zespół terapeutów, pracownia umiejętności praktycznych – pracownia terapeutyczno – gastronomiczna, pracownia arteterapii oraz liczne zajęcia treningowe dają możliwość Uczestnikom ŚDS nabywania nowych oraz doskonalenia już wypracowanych umiejętności. Jest to niezbędne zarówno w codziennym funkcjonowaniu, jak i np. w sytuacji podjęcia lub powrotu do pracy.
Warsztat Terapii Zajęciowej
Celem WTZ Ad Vitam Dignam jest niesienie wszechstronnej pomocy osobom po kryzysie psychicznym, zmierzającej do ich readaptacji społecznej.
- Osoby po kryzysach psychicznych potrzebują szczególnego wsparcia, gdyż bardzo często pozostają poza społeczeństwem – samotnie walczą ze stygmatyzacją i mierzą się z konsekwencjami choroby, które mają wpływ na każdy obszar życia – mówi Patrycja Grolik – terapeutka zajęciowa
O tym jak udział w zajęciach Warsztatu Terapii Zajęciowej wpływa na jego powrót do społecznej oraz zawodowej aktywności mówi uczestnik zajęć.
- tutaj nabywam nowe umiejętności, działa tu 7 pracowni, ja uczęszczałem m.in. na zajęcia robienia witraży, pomagałem też w ogrodzie i na kuchni – mówi pan Tomasz, lat 28, który jest uczestnikiem Warsztatu Terapii Zajęciowej.
- Z pomocą Stowarzyszenia zapisałem się do szkoły policealnej. Byłem na stażach, część osób poszło do pracy po otrzymanej pomocy
i pracuje do dzisiaj- dodaje pan Tomek.
Do przyjęcia do WTZ konieczne jest posiadanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z uwzględnioną terapią w ramach Warsztatu Terapii Zajęciowej.
Opis problemu
Zespół specjalistów ze Stowarzyszenia AD VITAM DIGNAM wskazuje na potrzebę konkretnych zmian w prawie w obszarze reintegracji i integracji społecznej i zawodowej. Wśród pracodawców niestety żywy jest wciąż stereotyp przedstawiający osobę po kryzysie psychicznym jako niezdolną do pracy.
- Część naszych podopiecznych po zakończonym programie wsparcia może wrócić do pełnienia ról społecznych. W związku z tym chcielibyśmy ich gdzieś wysłać ale często nie ma tego “gdzieś” – mówi pani Aleksandra Gdynia – terapeutka zajęciowa
- Zatrudniając taką osobę pracodawca na pewno zyska rzetelnego pracownika, który nie skacze “z kwiatka na kwiatek”, czyli w tym przypadku z pracy do pracy. Jeśli poświęci się mu odpowiednią ilość czasu jest bardzo dobrym pracownikiem. Skrupulatnie wykonuje zadania – dodaje Pani Ola
Po pierwsze:
Jednym z problemów z jakim mierzy się zespół Stowarzyszenia są wysokie wskaźniki zatrudnienia w projektach unijnych wskazanych w regulaminach konkursu. Zwracają uwagę na to, że nie są one dostosowane do obecnych realiów na rynku pracy.
Po drugie:
Osobom wracającym do pracy po kryzysie psychicznym trzeba poświęcić więcej czasu na wdrożenie ich do pracy. Zasadna byłaby rola asystenta pracy – który w odpowiednim tempie wprowadzałby taką osobę w nowe obowiązki
Po trzecie:
Powinno być więcej udogodnień dla pracodawcy. Zatrudnienie takiego pracownika powinno łączyć się dla nich z konkretną korzyścią. Oczywiście wiedza i doświadczenie danej osoby są taką korzyścią. Jednak często widać to dopiero po okresie wdrożenia do pracy.
Po czwarte:
Zakładów Pracy Chronionej jest zbyt mało. Jest już są, to ich zadaniem jest głównie zatrudniać osoby posiadające orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawność. Tworzy to pewną lukę na rynku pracy. Jest ona spowodowana brakiem propozycji dla tych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności a takich osób jest bardzo dużo. Są to osoby z konkretnymi umiejętnościami ale nieraz nie mają ich gdzie wykorzystać.
Po piąte:
Zdarza się również, że inne gminy z powodu braku środków odmawiają dofinansowania uczestnika, który zgłasza się do WTZ Ad Vitam Dignam, a jest ich mieszkańcem. Robią tak pomimo tego, że na ich terenie nie mają WTZ, który udzielałby wsparcia osobom po kryzysach psychicznych.
Wnioski
Takie miejsca jak Stowarzyszenie sprawiają, że godne życie jest normą. Zadaniem Państwa powinno być zapewnienia takich warunków obywatelem aby to godne życie było dostępne również poza murami Stowarzyszenia. Organizacje takie jak ta mają nadzieję, że nie zostaną osamotnione w niesieniu pomocy a ich propozycje zmian w prawie uwzględnione.
Rys historyczny
Śląskie Stowarzyszenie „ AD VITAM DIGNAM” zostało założone w 1993 roku z inicjatywy pana dr Krzysztofa Czumy – ówczesnego ordynatora Oddziału Psychiatrycznego w Katowicach Szopienicach; późniejszego dyrektora „Szpitala” Centrum Psychiatrii w Katowicach. Dr Krzysztof Czuma był przez 19 lat Prezesem Śląskiego Stowarzyszenia „Ad Vitam Dignam”, pomysłodawcą i animatorem działań podejmowanych przez Stowarzyszenie. Od 2012 roku z sukcesem kontynuowała jego zadania pani Bożena Dorożyńska. Od czerwca 2024 prezesem Stowarzyszenia jest pan Przemysław Motyl, który jednocześnie jest kierownikiem ŚDS.
Obecnie Stowarzyszenie prowadzi działania w ramach długofalowego procesu rehabilitacji społecznej osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego. Poza prowadzeniem Warsztatu Terapii Zajęciowej dla 35 osób z niepełnosprawnością psychiczną, oraz Środowiskowego Domu Samopomocy dla 34 osób z doświadczeniem kryzysu psychicznego, to Stowarzyszenie prowadzi mieszkanie treningowe dla 6 mieszkańców – osób z zaburzeniami psychicznymi.
Corocznym wydarzeniem organizowanym przez Śląskie Stowarzyszenie Ad Vitam Dignam są obchody Dnia Zdrowia Psychicznego. Były one organizowane od początku działalności Stowarzyszenia i są kontynuowane do dziś w różnej formie na terenie miasta Katowice.
Dane kontaktowe:
Środowiskowy Dom Samopomocy
ul. Oswobodzenia 92
40-405 Katowice – Janów
tel. 32 255 71 96
email.sdsavd@poczta.onet.pl
Warsztat Terapii Zajęciowej
ul. Oswobodzenia 92
40-405 Katowice – Janów
tel.32 255 89 74 lub 504 658 904
email: wtz.dignam@wp.pl
Artykuł powstał w ramach projektu: Akademia NGO – dobre prawo dla integracji realizowanym przez Stowarzyszenie MOST. Projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027.