1% podatku od firm dla organizacji społecznych

W związku z wprowadzeniem Polskiego Ładu podatkowego i podniesieniem kwoty wolnej od podatku, eksperci prognozują spadek wpływów z odpisu podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego (dalej: OPP). Jak podaje Ministerstwo Finansów w 2021 r. 15 337 podatników przekazało organizacjom pożytku publicznego 972,70 mln. zł. Niestety obecnie żaden ekspert nie wie, ile środków zostanie przekazanych za 2022 r. I żaden z nich nie podejmie się wykonania wstępnej prognozy. 1% podatku z PIT stanowi istotne źródło finansowania organizacji pożytku publicznego. Aż 8,5% ich budżetów pochodzi właśnie z tego źródła. Po zmianach w 2022 r. ta kwota może być znacząco niższa. Stąd, jak piszą pomysłodawcy 1% podatku CIT dla OPP, przekazanie środków z CIT tym organizacjom mogłoby znacząco wzmocnić ich budżety.

Dodatkowo, w ocenie inicjatora akcji 1% podatku to:

„Kluczowe korzyści dla:

1. obywateli – dzięki funduszom pozyskanym z 1% od firm, organizacje społeczne będą mogły skuteczniej dbać o dobro wspólne, np. pomoc uchodźcom, czyste powietrze, dobrą edukację, bezpieczną żywność. 
2. firm – przedsiębiorcy przekazując 1% podatku od swoich przedsiębiorstw będą mogli lepiej troszczyć się o dobro wspólne. 
3. państwa (gmin, powiatów, województw) – 1% od firm wzmocni Polskę, bo w silnym państwie działają silne organizacje społeczne troszczące się o dobro wspólne.”

Przebieg prac nad 1% podatku CIT dla OPP

Pomysł na wdrożenie mechanizmu 1% CIT dla OPP jest projektem społecznym koordynowanym przez Instytut Spraw Obywatelskich. Oznacza to, że na obecnym etapie prac nie ma żadnego opracowanego przez ustawodawcę aktu prawnego. Z jednej strony możesz powiedzieć, że to dobrze, gdyż możemy samodzielnie opracować założenia takiego aktu prawnego. Z drugiej – może okazać się, że naciski ze strony organizacji społecznych będą zbyt słabe, a ustawa nigdy nie zostanie przyjęta.

W każdym razie uważam, że inicjatywa jest ciekawa i warto ją śledzić. Ponieważ, „a nuż” rząd spojrzy na nią łaskawym okiem, a organizacjom będzie prościej realizować ważne społecznie cele.

Jakie są założenia pomysłu 1% CIT dla OPP?

Posiłkując się doświadczeniami z mechanizmu 1% PIT dla OPP inicjator akcji założył, że:

1. Nie będzie można tworzyć celu szczegółowego przekazania CIT (subkont), gdyż środki w ramach CIT będą dużo wyższe niż średnia wpłata 1% podatku od osób fizycznych. Przekazanie kilku milionów złotych na prywatne subkonto mogłoby znacząco odkreślić nierówności w dostępie do potrzebnych środków przez osoby potrzebujące.
2. Należy zadbać o prowadzenie systematycznych kampanii informacyjno-edukacyjnych dotyczących istoty i znaczenia odpisu. Te kampanie mógłby prowadzić Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
3. Powinna zostać zapewniona pełna transparentność co do wykorzystywania środków z odpisów i merytoryczna weryfikacja ich wykorzystywania. To działanie mogłoby odbywać się za pomocą dodatkowych sprawozdań lub wprowadzenia obowiązku badania sprawozdań finansowych OPP.
4. Podatek będą mogły przekazywać wszystkie osoby prawne, w tym spółki kapitałowe w organizacji, spółki komandytowo-akcyjne oraz spółki komandytowe mające siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolite Polskiej, niektóre spółki jawne, spółki mające siedzibę lub zarząd w innym państwie, jeżeli zgodnie z przepisami tego państwa są traktowane jak osoby prawne i podlegają w nim opodatkowaniu od całości dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, podatkowe grupy kapitałowe.
5. 1% CIT nie będą mogły przekazywać jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów u.f.p., przedsiębiorstwa państwowe, instytuty badawcze, banki państwowe oraz spółki prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego.
6. Odbiorcą 1% CIT mogłyby być OPP, które nie są powiązane osobowo i kapitałowo z przekazującym.
7. OPP będą mogły odmówić przyjęcia 1% CIT od konkretnego przekazującego.
8. Dysponent będzie mógł przekazać swój 1% CIT na więcej niż jedną OPP.

Dodatkowo, z czym osobiście nie do końca się zgadzamy, środki z 1% CIT należy wykorzystać w ciągu następnego roku kalendarzowego od ich przekazania.

Dodatkowe informacje

Chcesz dowiedzieć się więcej, jak przebiegają prace nad tworzeniem nowych ustaw? Sprawdź harmonogram naszych szkoleń z konsultacji społecznych i tworzenia pawa.

Zapoznaj się z wszystkimi założeniami projektu 1% podatku od firm dla organizacji społecznych. Publikację możesz pobrać ze strony Instytutu Spraw Obywatelskich.

EDIT lipiec ’22

Prezydent RP podpisał zmienioną ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych. W niej uwzględniono zwiększenie możliwego odpisu od podatku na rzecz OPP. W kolejnym 2023 r. podatnicy będą mogli wykazać odpis na rzecz organizacji pożytku publicznego za 2022 r. w wysokości 1,5%.

EDIT październik ’22 r.

Instytut Spraw Obywatelskich zbiera podpisy pod petycją mającą na celu uruchomienie procedury legislacyjnej w zakresie 1% podatku od firm. Aby zapoznać się z petycją i ją podpisać wejdź na ich stronę.