Opinujemy zmianę ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

W dniu 31 sierpnia 2022 r. opublikowano w Rządowym Centrum Legislacji projekt ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Projekt zgłosiła Rada Dialogu Społecznego. Niestety nie jest to ten projekt, na który wszyscy czekamy…

Czego dotyczy projekt zmiany ustawy o rehabilitacji?

Propozycja zmiany ustawy o rehabilitacji obejmuje zmianę tylko i wyłącznie artykułu 46a. Ten artykuł w obecnym brzmieniu mówi o tym, że przychody Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON) przeznaczone na dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością są do 30% finansowane z dotacji celowej budżetu państwa:

Art. 46a. 1. Fundusz otrzymuje dotacje celowe z budżetu państwa:
1) na zadanie, o którym mowa w art. 26a – w wysokości do 30% zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok;

Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych

W propozycji zmiany ustawy wymieniono 1 słowo „do” na „co najmniej”. Dlatego po zmianie tego artykułu brzmi on tak:

Art. 46a. 1. Fundusz otrzymuje dotacje celowe z budżetu państwa:
1) na zadanie, o którym mowa w art. 26a – w wysokości co najmniej 30% zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok;

Propozycja zmiany Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych

Dlaczego Rada Dialogu Społecznego proponuje tylko taką zmianę?

Zgodnie z zapisami uzasadnienia do projektu zmiany i oceny skutków przyjęcie tej ustawy o zmianie ustawy ma rozwiązać problem kurczącego się budżetu PFRON. PFRON ze swoich środków najpierw finansuje zobowiązania stałe m.in. dotacje do wynagrodzeń pracowników. W następnej kolejności są finansowane działania dodatkowe m.in. konkursy dla organizacji pozarządowych. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu zmiany „Niedostateczna wysokość dotacji budżetowej na wsparcie zatrudnienia osób niepełnosprawnych prowadzi do ograniczenia działalności PFRON w innych sferach. W szczególności PFRON zmuszony jest zmniejszać np. finansowanie wsparcia organizacji pozarządowych działających na rzecz rehabilitacji osób niepełnosprawnych„.

Dlatego Rada Dialogu Społecznego uzasadnia, że zmiana ustawy jest wskazana nie tylko dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnością, ale też dla organizacji społecznych. W efekcie jej wdrożenia to właśnie organizacje pozarządowe mają mieć więcej środków na działania na rzecz osób z niepełnosprawnością.

Zgodnie z danymi PFRON systematycznie spada procentowy udział dotacji celowej z budżetu państwa przeznaczonej na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnością. W latach 2015 ta dotacja wynosiła 24,6%, a w 2021 – 20,02%. PFRON prognozuje, że bez wprowadzenia zmiany dotacja w 2022 r. będzie wynosiła tylko 19,6%. Warto zauważyć, że w 2011 r. dotacja celowa na to działanie wynosiła aż 55%.

W naszej opinii, jest konieczne przyjęcie ustawy w tym lub innym brzmieniu. Tj. dotacja budżetowa dla PFRON powinna zostać zwiekszona. Jeżeli nie nastąpi poprawa jakości finansowania działań przez PFRON to wraz z postępującą inflacją i ryzykiem kryzysu ekonomicznego, osoby z niepełnosprawnością będą coraz bardziej narażone na utratę pracy. Dodatkowo, niepracujące osoby z niepełnosprawnością nie uzyskają pomocy w rehabilitacji społecznej i zawodowej. Dlatego, że zajmujące się nią organizacje pozarządowe nie będą miały środków na prowadzenie takich działań.

Na jakie zmiany w ustawie ciągle czekamy?

Czy te zmiany w ustawie o rehabilitacji są wystarczające dla środowiska organizacji pozarządowych działających na rzecz osób z niepełnosprawnością? Zdecydowanie NIE!

W 2021 r. Stowarzyszenie MOST wraz z kilkudziesięcioma organizacjami pozarządowymi przygotowało propozycje zmian w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Te propozycje opublikowaliśmy w publikacji wydanej w ramach projektu „Ponad granicami walczymy z barierami„. Następnie próbowaliśmy brać udział w konsultacjach w tym temacie. Dodatkowo wspieraliśmy organizacje lobbujące na rzecz wprowadzenia zmian. Niestety, nasze działania i działania innych organizacji okazały się mało skuteczne. Wyrazem czego, jest to, że ciągle w ustawie mowa o „osobach niepełnosprawnych”, zamiast o „osobach z niepełnosprawnością”. Różnica jest subtelna, jednak wszyscy językoznawcy wskazują, że stosowanie sformułowania „osoby z niepełnosprawnością” nie dyskryminuje, a „osoba niepełnosprawna” – już tak.

KonsultujeMY!

Chcesz o tym porozmawiać? Przyjdź na cykliczne spotkanie konsultacyjno-poradnicze. Więcej informacji o terminach i grafiku spotkań znajdziesz tutaj.

Masz dodatkowe pytania? Napisz do nas: agnieszka [@] mostkatowice.pl

Chcesz wyrazić poparcie dla naszego stanowiska napisz do nas maila (agnieszka [@] mostkatowice.pl) o treści:

„Popieram zmianę w ustawie o rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych”.

Podpisz się i wskaż nazwę reprezentowanej organizacji pozarządowej.

Dzięki temu umieścimy nazwę Twojej organizacji w liście popierającym treść propozycji zmiany ustawy o rehabilitacji.